Op zondag 7 oktober bestaat de Herensalon 30 jaar. Dit jubileum mag natuurlijk niet onopgemerkt voorbij gaan en wordt daarom gevierd met een gevuld programma in het Roze Huis. Voor coördinator Jos Kocken is het na 21 jaar tijd om het stokje door te geven. Hoog tijd om eens samen met hem terug te blikken op zijn jaren bij de Herensalon.
Op een zonnige donderdagmiddag in september zoek ik Jos op in zijn woning in Gendt. Enthousiast word ik begroet door Jos en hond Rafasz. Voor Jos is het niet zijn eerste interview en hij weet precies waar hij het vanmiddag over wil hebben: de Salon. In 1988, op initiatief van Jan Houterman en Wim van den Broek, vindt de Salon zijn oorsprong in een souterrain op de Groesbeekseweg. Jos was toen zelf nog niet actief betrokken bij de Salon, maar hij kent de verhalen.
“Wat doe je als homofiele heer op de zondagmiddag?”
De ondergrondse locatie van de beginjaren van de Salon staat symbool voor de status ervan op dat moment; de middag speelt zich af achter gesloten deuren en veel bezoekers voelen zich genoodzaakt een dubbelleven te leiden. Getrouwd en een gezin, maar wat doe je dan als homofiele heer – want zo wordt dat dan nog genoemd – op de zondagmiddag? Onder het mom van ‘naar het voetballen’, vonden deze heren aanspraak bij elkaar in de Salon. Want daar was het allemaal om te doen: praten met elkaar. Ervaringen uitwisselen, taboes bespreekbaar maken, maar ook gewoon gezellig de week doornemen.
Tijden veranderen – gelukkig! – en wanneer de Salon mede dankzij de inzet van Jos in 1997 onder de hoede van het COC komt te vallen, gaat ook het ondergrondse imago overboord. Het tienjarig bestaan van de Salon wordt uitbundig gevierd, iets wat tien jaar daarvoor nog ondenkbaar was. Jos, nauw betrokken bij het ontstaan van het COC in Nijmegen, gaat vanaf dit moment de Salon leiden. ‘Homofiele heren’ wordt ‘homomannen’ en de Salon verhuist naar Villa Lila, een locatie die zich leent voor verschillende activiteiten. Jos en het team halen veel plezier uit het bedenken en organiseren van deze activiteiten.
De succesformule: praat met elkaar
Tijden veranderen, maar sommige zaken blijven hetzelfde. Zoals de slogan: uniek door sfeer, stijl en gezelligheid. En de activiteiten die worden georganiseerd mogen niet te lang duren, want er moet genoeg tijd overblijven om te kletsen met elkaar. Dit blijft tot op de dag van vandaag de basis van de Salon. En blijkbaar een succesformule, want 30 jaar is niet niks! Dat de Salon zo lang bestaat is volgens Jos pure noodzaak; er was – en is nog steeds – niet veel te doen voor oudere homomannen op de zondagmiddag.
De Nijmeegse Salon is zelfs de langstlopende, ononderbroken salon van Nederland. Trots vertelt Jos over de standvastigheid van de Salon. In die 30 jaar is er niet één Salon overgeslagen; sinds de start in 1988 is het iedere eerste en derde zondag van de maand raak (en voor wie het weten wil: dat zijn dus 720 salons!) Al valt de Salon samen met Kerst of Pasen, er is altijd animo. Misschien juist wel op deze dagen, wanneer er behoefte is aan samenzijn en gezelligheid.
Een mix van traditie en verandering
De Herensalon laat een mooie mix zien van traditie en verandering. Enerzijds is de Salon standvastig, een rots in de branding voor homomannen uit Nijmegen, omstreken en ver daarbuiten. Anderzijds illustreert de geschiedenis de Salon de veranderende rol van homo’s in de samenleving. Van stiekeme dubbellevens naar een zichtbare plaats in de maatschappij. Een strijd die nog lang niet volledig gestreden is, maar waar Jos zeker zijn steentje aan heeft bijgedragen.
Die strijd voortzetten is nu iets voor de volgende generatie, voor Jos zit het werk er nu op. Toch? De zondagmiddagen van Jos zullen er inderdaad anders uit gaan zien. De zaal vooraf in orde maken, nieuwe gasten ontvangen, activiteiten bedenken – dat is er allemaal niet meer bij. Maar niet getreurd, Jos ziet nieuwe mogelijkheden. Zo kan hij eindelijk wat vaker naar matineevoorstellingen op de zondagmiddag en ook heeft hij in de jaren allerlei documenten verzameld over de Salon en het COC die hij nog wenst uit te zoeken. Geen tijd om stil te zitten dus!
Het interview met Jos werd afgenomen op 27 september door Anne, uw razende reporter. Nieuwsgierig geworden naar de Herensalon, of wil je Jos persoonlijk bedanken voor zijn goede werk van de afgelopen jaren? Wees welkom op de Herensalon van 7 oktober. Kijk hier voor het volledige programma.
