Op woensdag 12 oktober 2022 bracht de Nationale Ombudsman een bezoek aan Nijmegen, en ze wilden deze gelegenheid benutten om ook met COC Regio Nijmegen om tafel te zitten. Er werd over een aantal thema’s gesproken. Hieronder een samenvatting.
Jongeren en onderwijs
Alhoewel er mooie stappen gemaakt zijn in de afgelopen jaren om LHBTIQ+ thematiek op de agenda te krijgen in het onderwijs, waar de oprichting van vele GSA’s het mooiste voorbeeld is, blijft de veiligheid op scholen een belangrijk aandachtspunt. Onze voorlichters die op vele scholen komen, merken dat de veiligheid om uit de kast te komen en om open over deze thema’s te spreken nog altijd een punt van aandacht blijft. Aan de ene kant is er veel meer openheid en meer mogelijkheden voor contact, maar aan de andere kant neemt de polarisatie en de verharding toe. Op veel plekken is er wel aandacht voor het thema, soms krijgen we zelfs de reactie ‘moeten het alweer hierover hebben’, maar als je een laag verder doorpraat, blijkt er in de praktijk weinig te veranderen. Zo is bijvoorbeeld in standaard schoolmateriaal nog nauwelijks diversiteit terug te vinden.
Jongeren en zorg / hulpverlening
De toegang tot jeugdzorg en de GGZ is sowieso een aandacht punt, maar zeker waar het gaat om jongeren met vragen rondom genderidentiteit is het vaak een hele zoektocht om hulpverleners te vinden die ervaring hebben met dit onderwerp. We krijgen binnen het COC regelmatig vragen van hulpverleners om kennis te delen of zelf aanwezig te zijn bij gesprekken, omdat de hulpverlener zelf zich handelingsverlegen voelt op dit vlak. De extreem lange wachtlijsten bij genderteams speelt hierin ook een grote rol. Natuurlijk willen we graag helpen, en bieden we mogelijkheden voor contact op onze ontmoetingsavonden, maar wij zijn geen hulpverleners, dus het zou goed zijn als de mogelijkheden voor deskundigheidsbevordering op dit vlak binnen de jeugdhulp worden uitgebreid, zodat ook deze jongeren de zorg krijgen die ze nodig hebben.
Genderidentiteit
Het was mooi om in gesprek te gaan met het team van de Ombudsman over wat het betekent om in Nederland als binair of non-binair transpersoon door het leven te gaan. Je merkte dat in de loop van het gesprek bewustwording plaatsvond dat dit om meer gaat dan om toegang tot zorg (die te lang duurt), je vermelding op papier aansluit bij hoe je eruit ziet en genoemd wilt worden (waartoe nu nog vrijwel geen ICT systeem in staat is) of je paspoort kunt laten wijzigen. Het gaat om wie je in het diepste van jezelf bent, en dat jij wilt beslissen over hoe je hiermee om wilt gaan en hoe je jezelf aan de buitenwereld wilt laten zien. Nu is deze autonomie ver te zoeken, soms zichtbaar waar het gaat om de toegang tot zorgtrajecten of de juridische mogelijkheden voor aanpassing van documenten. Maar veel vaker onzichtbaar en onbedoeld, doordat voor transpersonen wordt ingevuld wat men zou willen, in plaats van dat het gevraagd wordt. En dat dit voor personen met een beperking (fysiek, cognitief of door een psychiatrische stoornis) nog veel sterker geld en vooroordelen en foutieve aannames ervoor zorgen dat mensen niet kunnen zijn wie ze zijn.
Computer says no
Van M naar V? Een x in je paspoort? Twee ouders van gelijk geslacht? Meer dan 2 ouders? Vrijwel geen enkel computersysteem is in staat om hier mee om te gaan en aan te sluiten bij de persoon of leefsituatie wanneer die anders is dan de cisgender heteronorm. Vaak is het zo dat de mensen in de organisatie best zouden willen veranderen maar worden tegengewerkt door computersystemen die hen zouden moeten ondersteunen.
Ouderen
Regenboogouderen zijn vaak extra kwetsbaar omdat ze meestal geen kinderen en kleinkinderen hebben en daarom minder (familie)contacten. Door afnemende mobiliteit wordt reizen vaak moeilijker, en daardoor worden vriendschappen moeilijker onderhouden. Een sociaal isolement is vaak het gevolg. Ook heeft deze doelgroep veelal moeite met het gebruik van de computer en de sociale media.
Vanwege het afschaffen van de Woonzorgcentra en de verplichting om langer thuis te moeten blijven wonen, komen alleenstaande Regenboogouderen vaker nog meer in een isolement terecht. Een groot aantal van deze doelgroep wil helemaal niet alleen wonen en heeft vooral behoefte aan contacten dichtbij, bijv. in een Woonzorgcentrum. Met het afschaffen van de Woonzorgcentra komen de regenboogouderen meer in de problemen en de zorg moet daar een antwoord op geven, die daar geen tijd en geld voor heeft.
