10-12 1933 – 10-01-2025
Verborgenheid
Laat niemand uit wat ik deed en zei
proberen af te leiden wie ik was.
Er was een belemmering, die vervormde
de daden en de wijze van mijn leven.
Er was een belemmering , die weerhield mij
vele keren als ik wou gaan spreken.
Mijn meest onopgemerkte daden,
en mijn meest verhulde geschriften-
daaruit alleen zal men mij begrijpen.
Maar misschien is het niet zoveel moeite,
zoveel inspanning waard om mij te kennen
Later- in een volmaakter samenleving
zal stellig iemand anders, geschapen zoals ik,
verschijnen en handelen in VRIJHEID.
Naar mijn idee is JOS iemand waar de Griekse homodichter KAVAFIS in dit gedicht naar verwijst. JOS is immers in zijn rijke leven “geschapen zoals ik en handelend in vrijheid.”
In de Mr.Franckenstraat vanuit de Benedictusgroep begon JOS huiskamerbijeenkomsten voor homo’s. “Ik wilde mezelf laten zien als homo en iets voor die groep doen”, zegt JOS in een interview met Henk Beerten in 2001 in Pink, het toenmalige magazine van COC Nijmegen. De bijeenkomsten en de locatie werden een groot succes. De Rooie Flikkers- een radicale en strijdbare homogroep- vergaderde er en ook de meer rustiger groepen. In 1970 heeft JOS het initiatief genomen om aansluiting te zoeken bij het COC. De huiskamer- bijeenkomsten moesten een echte organisatie worden, vond hij.
Op 8 oktober 1971 wordt in de Mr. Franckenstraat 76 in Nijmegen historie geschreven: de afdeling Nijmegen van het landelijke COC Nederland wordt er opgericht. Jos heeft dus letterlijk aan de wieg gestaan van wat nu een actief en bloeiend COC Regio Nijmegen is – dus inclusief GENDT. JOS heeft bij de verkoop van de Mr. Franckenstraat vastgelegd dat de plaquette waarop de oprichting wordt vermeld, nooit mag worden weggehaald. Het eerste en tot nu toe enige homo-monument in Nijmegen.
In 1996 heeft JOS zich bij het COC gemeld voor een bestuursfunctie. Hij kreeg de portefeuille Seniorenbeleid. Voor de roze ouderen heeft hij veel betekend. Het begon met het begeleiden van de HerenSalon voor homo- mannen naar het COC.
De Salon was in 1988 door Jan Houterman en Wim van den Broek opgericht als Salon waar homo- heren elkaar twee maal per maand informeel konden ontmoeten, onder het genot van een drankje, een hapje en een sigaar of sigaret. Jos heeft op zijn bescheiden maar vasthoudende opstelling ervoor gezorgd dat de op persoonlijk initiatief gestarte Salon, als werkgroep van het COC Nijmegen verder kon gaan en bleef bestaan.
Vanuit zijn bestuursfunctie voor Senioren heeft JOS voorlichting gegeven in zorginstellingen en aan ambtenaren van de gemeente Nijmegen. Ook heeft JOS het initiatief genomen voor een telefonische Hulpdienst voor homo’s, die ondergebracht werd bij de THD- de Telefonische HulpDienst. Naast de COC vrijwilligers van het COC trainde JOS ook de medewerkers van de THD. Voor Jos was de emancipatie van een reguliere, algemene organisatie heel belangrijk.
Na de statutair bepaalde 6 jaar, nam JOS in 2002 afscheid als bestuurslid. Door de toenmalige wethouder Lenie Scholten werd hij – terecht – geëerd met de WAALBOOGSPELD van de gemeente Nijmegen. Voor JOS had het niet gehoeven, maar gelukkig had de stad Nijmegen en het COC Regio Nijmegen daar een andere mening over.
Via een heel andere weg zorgde JOS ook nog voor verandering. Als lid van de landelijke werkgroep homo pastores – de HOPA’S genoemd – werkte hij aan de acceptatie van homoseksualiteit in kerk en samenleving. Geen geringe klus. En geregeld botste deze groep met conservatieve bisschoppen als Gijsen en Simonis. Jos en de werkgroep bleef strijdbaar overeind.
Na zijn afscheid als bestuurslid, wordt JOS lid van het team dat de ZondagMiddagSalon voor homomannen organiseert, in Villa Lila. Wij kenden elkaar vaag vanuit het COC en JOS weet mij over te halen ook actief te worden in de Salon. Het is het begin van een mooie en warme vriendschap tussen ons. Als coordinator van het Salon team heeft JOS veel gedaan voor de interne cohesie en de externe zichtbaarheid van de Salon en daarmee van roze senioren. Als ideale penningmeester zorgde hij ervoor dat de Salon kon blijven draaien en dat de jubilea ervan groots konden worden gevierd.
Terecht werd JOS toen hij 85 werd en het wat rustiger aan wilde gaan doen, benoemd tot ere-lid van COC regio Nijmegen voor al zijn verdiensten voor de vereniging. Het zal zijn laatste onderscheiding worden in zijn lange en bijzondere leven, dat in de Baselier in Gendt samen met “de andere Jos “ zo’n onverwacht einde kende.
Ik neem met grote waardering en veel mooie, dierbare herinneringen afscheid van een lieve vriend.
Dank voor je warme en hartelijke vriendschap JOS.
IK ga nog even door- in jouw geest.
En om met de dichter Kavafis te eindigen :
“zoals jij geschapen en handelen in VRIJHEID”.
Clem Bongers
Nijmegen – De Boskapel
18 januari 2025
Foto gemaakt door Jaquieline van Ginneken.
